Renata Skoczek, Bramy do Polski 1922, Katowice 2022, 72 s. ISBN 978-83-8229-555-9

Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży.

Katalog wystawy przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach w ramach obchodów stulecia przyłączenia części Górnego Śląska do Rzeczpospolitej Polskiej poszerzony o dodatkowy materiał ilustracyjny.

Publikacja przedstawia wydarzenia związane z przejmowaniem części Górnego Śląska przez Polskę w 1922 roku.  Obejmowanie terenów przez Rzeczpospolitą następowało, zgodnie  z decyzją Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, strefami i odbywało się według ściśle określonego scenariusza, który obejmował wkroczenie policji państwowej, podpisanie protokołu przekazania władzy, wyjście wojsk sojuszniczych i wkroczenie wojska. Uroczystości powitania Wojska Polskiego zostały przygotowane z wielkim rozmachem we wszystkich obejmowanych miastach i miejscowościach górnośląskich, które odbyły się od 20 czerwca do 4 lipca 1922 roku. Symbolem tych wydarzeń stały się bramy powitalne budowane na wzór łuków triumfalnych, których wniesiono ponad dwieście dwadzieścia.  Niektóre z nich były niezwykle monumentalne  i pomysłowe, wszystkie zostały bogato przyozdobione symbolami narodowymi i śląskimi.  Wydawnictwo zawiera 64 ilustracje w tym fotografie, dokumenty życia społecznego, mapy i odznaczenia ze zbiorów wielu muzeów, bibliotek, archiwów i kolekcji prywatnych.

Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Kierunek północno -wschodni. Katalog wystawy, scenariusz, teksty, wybór materiałów Waldemar Tyszuk, Białystok 2021, 290 s., ISBN: 978-83-8229-138-4

Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży.

Katalog wystawy „Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Kierunek północno-wschodni”, przygotowany przez Oddział IPN w Białymstoku, wpisuje się w działania edukacyjne oddziału, promując i przypominając takie wydarzenia jak: wyprawa wileńska w 1919 r., walki o Dyneburg w 1919 i 1920 r., walki o Łomżę w lipcu i sierpniu 1920 r., bitwę białostocką w sierpniu 1920 r., operację niemeńską z września 1920 r., działania lotnicze w wojnie polsko-bolszewickiej czy epilog wojny, jakim było podpisanie Traktatu Pokojowego w Rydze 18 marca 1921 r. Pozyskane zdjęcia i materiały pochodzą ze zbiorów m.in. Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie, Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Archiwum Państwowego w Białymstoku, Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Narodowego Archiwum Cyfrowego,  Muzeum Wojska w Białymstoku, Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży, Grajewskiej Izby Historycznej, portalu Polona.pl. 

Początek okupacji niemieckiej w Krakowie jest nierozerwalnie związany z aresztowaniem w dniu 6 listopada 1939 r. 183 polskich naukowców z krakowskich uczelni. Jedną z ofiar niemieckiej akcji przeciwko uczonym był prof. Jan Zdzisław Włodek – ziemianin, naukowiec, ale także legionista, dyplomata, społecznik, fotograf.

Włodek należał do generacji Polaków, którzy w 1914 r. stanęli do walki o wolną ojczyznę. W szeregach Legionów Polskich uczestniczył w zmaganiach o niepodległość, za co został uhonorowany Medalem Niepodległości. Przede wszystkim był jednak uczonym, który dążył do rozwoju nauki i podniesienia poziomu polskiego rolnictwa. Na jego postawę wpłynął etos wyniesiony z domu rodzinnego – urodził się i wychował w rodzinie ziemiańskiej.

Renata Skoczek, Rok 1920 na Górnym Śląsku, Katowice 2020, 48 s., ISBN 978-83-8229-031-8

Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży. 

Katalog wystawy przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach w ramach obchodów stulecia powstań śląskich, uzupełniony o unikalne fotografie i dokumenty, które nie znalazły miejsca na planszach wystawienniczych. Publikacja składa się z ośmiu rozdziałów i wstępu. Przedstawia najważniejsze wydarzenia roku 1920 w regionie od momentu, kiedy rozpoczęły obowiązywać postanowienia traktatu wersalskiego, do ogłoszenia przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową regulaminu plebiscytu. Zawiera 37 ilustracji, w tym fotografie, dokumenty życia społecznego, odznaki, sztandary, mapy, które są wynikiem bogatej kwerendy przeprowadzonej w zbiorach wielu muzeów, bibliotek, archiwów i kolekcji prywatnych. 

Angelika Blinda, Aleksandra Korol-Chudy, Ryszard Mozgol, Powstania śląskie 1919–1921. Materiały edukacyjne do wystawy elementarnej Instytutu Pamięci Narodowej, Katowice 2020, 76 s. ISBN: 978-83-8098-315-1  

Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży.

Broszura jest dodatkiem edukacyjnym do wystawy elementarnej „Powstania śląskie 1919–1921”, która przedstawia wydarzenia związane z walką o przyłączenie Górnego Śląska do Polski w latach 1919–1922. Wydawnictwo wzbogaca merytorycznie plansze wystawy oraz ułatwia samodzielne zbudowanie lekcji poświęconej tej tematyce.

Broszura dostępna dla nauczycieli i osób zajmujących się edukacją w Oddziale IPN Katowice.

► Wystawa elementarna IPN „Powstania śląskie 1919–1921”

Piotr Chmielowiec, Jacek Magdoń, Piotr Szopa, Polskie Termopile 1920, Rzeszów 2020, 68 s., ISBN:978-83-8098-200-0

W stulecie bitwy warszawskiej, jednej z najbardziej przełomowych w dziejach świata, która zdecydowała o odepchnięciu nawały bolszewickiej na Polskę i Europę, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie przygotował publikację poświęconą bitwom, które rozegrały się w południowej części teatru wojny polsko-bolszewickiej, a ich rezultat miał istotne znaczenie dla obrony południowo-wschodnich kresów Rzeczypospolitej. Pozwoliło to z jednej strony powstrzymać bolszewickie wojska przed zajęciem Lwowa i innych miejscowości obecnego Podkarpacia, z drugiej zaś dokonać przegrupowania sił polskich przed podjęciem działań ofensywnych.

Określenie „Polskie Termopile” przyjęło się wobec kilku bitew z historii Polski, na wzór starożytnej bitwy pod Termopilami. Cechy wspólne tych starć, upodabniające je do desperackiej obrony Spartan przed Persami w wąwozie termopilskim, to rażąca przewaga sił po stronie atakującej oraz heroiczna postawa obrońców, walczących do końca – do wyczerpania zapasów, a nawet do ostatniego żołnierza. Bitwa pod Termopilami to jedna z najbardziej znanych bitew starożytności. W wąskim przesmyku doszło w roku 480 p.n.e. do starcia armii króla perskiego Kserksesa I z niewielką grupą spartańskich żołnierzy.

W dotychczasowej historiografii, spośród bitew stoczonych w 1920 r., kwalifikowano do miana „Polskich Termopil” bitwę pod Zadwórzem (17 sierpnia) i bitwę pod Dytiatynem (16 września). Z uwagi na podobne znaczenie, jakie miała bitwa pod Dytiatynem oraz bohaterską postawę jasielskich, krośnieńskich i tarnowskich ochotników – gimnazjalistów i profesorów, zdecydowaliśmy się przybliżyć też bitwę pod Firlejówką, stoczoną 6 września 1920 r.

Autorami publikacji są historycy Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie dr Piotr Chmielowiec, dr Jacek Magdoń i dr Piotr Szopa. Fragmenty publikacji, szczególnie dotyczący Bitwy pod Zadwórzem, oddajemy w Państwa ręce, całość można przeczytać w wersji papierowej. 

Najnowszą publikacją pragniemy przyczynić się do wzmocnienia pamięci o bohaterskiej postawie naszych Rodaków przed 100 laty. Będziemy ją rozpowszechniać wśród uczestników obchodów rocznicowych 22 sierpnia 2020 r. w Zadwórzu i 19 września 2020 r. w Dytiatynie oraz podczas odsłonięcia tablicy poświęconej uczniom jasielskiego gimnazjum, którzy wraz z prof. Romanem Saphierem polegli w bitwie pod Firlejówką (dzisiejsza wieś Andrijiwka).

Kamila Churska-Wołoszczak, Barbara Męczykowska, „Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (...) z wolnym dostępem do morza”. Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918–1920, Gdańsk–Bydgoszcz 2020, 153 s., ISBN: 978-83-8098-814-9

Publikacja jest rozszerzoną wersją wystawy o tym samym tytule, której odsłonięcie nastąpiło w największych miastach województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego w listopadzie 2018 r., w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Zawartość ekspozycji wzbogacono o nieprezentowane wcześniej fotografie, fragmenty wspomnień i artykułów prasowych. Album zawiera ponad 130 zdjęć oraz plakaty, ulotki i mapy. Składa się z 13 rozdziałów w układzie chronologiczno-rzeczowym, przedstawiających najważniejsze aspekty odzyskania niepodległości na Kujawach i Pomorzu. Pierwszy rozdział zawiera informacje ogólne dotyczące drogi prowadzącej do odrodzenia Rzeczypospolitej. Kolejne mają charakter szczegółowy i odnoszą się do dziejów regionu – wydarzeń na Kujawach Wschodnich i ziemi dobrzyńskiej w listopadzie 1918 r., działalności organizacji Grenzschutz Ost, powstania wielkopolskiego, inkorporacji Pomorza w styczniu 1920 r. zakończonej zaślubinami Polski z morzem, plebiscytu na Powiślu czy inwazji bolszewickiej, która latem 1920 r. zagroziła młodemu państwu polskiemu. Ostatnią jego część stanowią portrety lokalnych ojców niepodległości.

Sposób prezentacji treści i bogata ikonografia sprawiają, że publikacja ma charakter edukacyjny, obejmując najistotniejsze wydarzenia z lat 1918–1920 i przybliżając najważniejsze aspekty odzyskania niepodległości na Kujawach, ziemi dobrzyńskiej, Kaszubach i Pomorzu. Dzięki temu zarówno album, jak i wystawa mogą być wykorzystane w procesie nauczania i wychowania przez nauczycieli, nie tylko na lekcjach historii, języka polskiego i wiedzy o społeczeństwie, ale i godzinach wychowawczych oraz podczas uroczystości szkolnych.

W załączniku do pobrania jest również katalog wystawy, który zawiera dodatkowo kartę pracy opracowaną przez dr Kamilę Churską-Wołoszczak (Delegatura IPN w Bydgoszczy).

Publikacje nie są przeznaczone do sprzedaży.

Popularnonaukowe wydawnictwo IPN w Krakowie, pod redakcją Filipa Musiała i Michała Wenklara.

Dwanaście sylwetek żołnierzy, polityków i działaczy społecznych. Każdy z nich odegrał istotną rolę w burzliwych latach 1914-1918. Poprzez ich życiorysy możemy dostrzec wielowymiarowość procesu, który zaczął się wraz z trzecim zaborem, a zakończył nawet nie w 1918 r., lecz trzy lata później, gdy w 1921 r. nasi przodkowie ostatecznie ukształtowali granice II RP.

Autorami artykułów, drukowanych pierwotnie na łamach „Gazety Krakowskiej” przez cały rok 2018, są pracownicy krakowskiego oddziału IPN. Nasi bohaterowie to: Marian Bomba, Antoni Gryzina-Lasek, Józef Herzog, Władysław Leopold Jaworski, Alojzy Kaczmarczyk, Juliusz Leo, ks. Ferdynand Machay, Olga Małkowska, Józef Ostafin, Antoni Stawarz, Henryk Wereszycki, Zofia Zawiszanka.

Karol Kasprowicz, Jan Pomorski, Andrzej Stępnik, Bartłomiej Stolarz, Szlakami Polski Niepodległej 1914–1922. Interaktywny atlas historyczny. Przewodnik metodyczny dla nauczycieli, Warszawa 2019, 224 s., ISBN: 978-83-8098-721-0

Książka jest przewodnikiem metodycznym dla nauczycieli do aplikacji Szlakami Polski Niepodległej 1914–1922. Interaktywny atlas historyczny. Aplikacja stanowi novum w polskiej przestrzeni edukacyjnej. Obecnie jest przeznaczona tylko na urządzenia mobilne. Zapewne wkrótce będzie ona migrować na inne platformy cyfrowe. Mobilność jest jednak zasadniczą jej wartością. Umożliwia samodzielną pracę nad materiałem historycznym, powiązanym z innymi dziedzinami wiedzy, w każdych warunkach, nawet poza szkołą i pod nieobecność nauczyciela. Jest w stanie sprawić, że uczenie się zyskuje walor zabawy.

Autorzy projektu zrobili wiele, by jego użytkownicy nie tylko poznali reguły korzystania z aplikacji, ale także uczyli się budować wokół niej wiedzę, nadawać jej znaczenia, wartościować, ukierunkowywać swoją aktywność na zdobywanie kompetencji twardych i miękkich, które są cechami nowoczesnego wykształcenia ogólnego. Oznacza to przesunięcie akcentów z wiedzy gotowej na wiedzę zdobywaną w sposób kreatywny, samodzielny lub grupowy, postawienie na zindywidualizowane podejście do potrzeb poznawczych. Aplikacja Szlakami Polski Niepodległej może być wykorzystywana w edukacji lekcyjnej, pozalekcyjnej i pozaszkolnej. Jest bowiem przystosowana do różnych strategii uczenia się i korzystania z ich możliwości. Zawarty w niej potencjał poznawczy, kształcący i wychowawczy nawiązuje dużym stopniu do koncepcji edukacji otwartej oraz poznania wielozmysłowego. Dzięki temu daje użytkownikom możliwość projektowania i doświadczania własnych sytuacji edukacyjnych, czyli odgrywania ról aktywnych uczestników procesu kształcenia. Dzisiejsze pokolenie 13–16-latków jest w stanie w nich występować. Aplikacja jest wspomagającym narzędziem (środkiem) pracy ucznia i nauczyciela (w takiej właśnie kolejności), może być bardzo pomocna w realizacji bloków tematycznych XXIV–XXX, wchodzących w skład aktualnej podstawy programowej dla przedmiotu historia.